Dzisiejszym blogowym wpisem powracamy na lubelski Rynek, tym razem koncentrując się nie na jego kamieniczkach, lecz na zabytku znajdującym się w centrum placu. To dawny Trybunał Koronny dla Małopolski, czyli ówczesny sąd, działający w latach 1578-1793. Rodzi się pytanie – a gdzie ratusz? Tak naprawdę to zabytek ten można określać także tym mianem; zresztą, jego historia sięga 1389 roku, kiedy została w tym miejscu zbudowana siedziba władz miejskich. Jej burzliwe dzieje związane są z 2 pożarami miasta w XV wieku i 1575 roku, po których zawsze odbudowywano ratusz. Odbudowa z 1578 roku związana była z ulokowaniem wewnątrz gmachu wspomnianego trybunału. A ponieważ był to budynek bardzo ważny dla polskich władz królewskich, poddawano go przebudowom w duchu panujących stylów architektonicznych: w roku 1687 dobudowano drugie piętro, zlikwidowano renesansową attykę i usunięto hełm wieży, natomiast w latach 1781-1787 przebudowano ratusz/trybunał w duchu klasycyzmu (według projektu Augusta Dominika Merliniego, królewskiego architekta). Wiek XIX to już przebudowa i remonty wnętrz połączone z dostosowywaniem do kolejnych funkcji, także sądowych. Różne funkcje budynek pełnił także po II wojnie światowej. W latach 1987-1989 przeprowadzono generalny remont zabytku (wpisanego do rejestru w 1959 i 1967 roku) i ulokowano w nim m.in. Urząd Stanu Cywilnego. Co ciekawe – o czym nie wiedziałem, zwiedzając Lublin – piwnice dawnego Trybunału Koronnego można zwiedzać, zapoznając się z historią budynku i miasta. To 300 metrów trasy pod budynkiem, Rynkiem oraz ulicami: Złotą i Archidiakońską; to aż 3 kondygnacje piwnic na głębokości 9-12 m! Zatem wiem, że kolejne (mam nadzieję) odwiedziny Lublina to także zwiedzanie podziemnej trasy turystycznej.
- Miejsce: Lublin, woj. lubelskie
- Kalendarium: 1389 – budowa; I poł. XVI w. – odbudowa po pożarze z końca XV w.; 1578 – odbudowa po pożarze w 1575; 1687 – rozbudowa o drugie piętro i nadanie elewacjom cech barokowych; 1781-1787 – przebudowa w duchu klasycyzmu; 1836 – przebudowa wnętrz; 1876 – remont wnętrz; 1911-1912 – remont elewacji; 1987-1989 – generalny remont; 1996 – remont dachu i elewacji; 2000-2002 i 2004 – renowacja polichromii
- Stan: bdb-
- Inne: wpisany do rejestru zabytków 01.06.1959 pod numerem KI.V-7/19/59 i 14.02.1967 pod numerem A/223; obecnie siedziba m.in. USC i Lubelskiej Trasy Podziemnej
- Możliwość zwiedzania: tak (częściowo)
- Źródła: mapy.zabytek.gov.pl, zabytek.pl, praca zbiorowa, Lublin. Przewodnik, Gaudium, Lublin 2016; OpenStreetMap
- Zdjęcia wykonane: 2022-04-26
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny
- Lublin | dawny Trybunał Koronny