Pałac w Sorkwitach

/ 17/02/2023

Do Sorkwit trafiłem w drodze powrotnej z październikowego wyjazdu na Mazury szlakiem zapomnianych linii kolejowych. Z książek i źródeł internetowych wiedziałem, że w południowej części wsi, w pobliżu Jeziora Lampackiego znajduje się neogotycki pałac. Koniecznie chciałem się do niego dostać i, mimo pewnych trudności, związanych z rozbudową drogi prowadzącą przez Sorkwity, udało mi się to, ale połowicznie – pałac jest bowiem w rękach prywatnych i zamknięty. Cofjnijmy się jednak do początku XIX wieku i roku 1804, kiedy to majątek sorkwicki kupił baron Ernest Fryderyk Gottlob von Mirbach. Rodzina von Mirbach wzniosła okazałą pałacową rezydencję w latach 1850-1856. Obiekt przetrwał do 1914 roku, kiedy to (w nocy 26/27 sierpnia) został splądrowany, a następnie podpalony przez wojsko rosyjskie. Zachowały się jedynie mury obwodowe i część detali. Pałac został jednak odbudowany – według pierwowzoru – w latach 1922-1923 przez barona Bernarda von Paleske, który – jako bratanek żony hrabiego Juliusza Urlicha von Mirbach (zmarłego bezpotomnie w roku 1921) – przejął majątek. Von Paleske pozostał właścicielem Sorkwit do 1945. Po wojnie, która oszczędziła pałac (poza wyposażeniem), przejął go Skarb Państwa, który pod koniec lat 50. przekazał zabytek Zakładom Mechanicznym Ursus. Kolejne lata to prace remontowe i adaptacyjne na potrzeby ośrodka zakładowego. Od 1998 roku kompleks znajduje się w rękach prywatnych. Jeszcze jakiś czas temu w pałacu znajdował się hotel, a w wozowni (mieszczącej dawniej także spichlerz) restauracja. Dziś całość jest zamknięta na głucho, turystów (których wcale nie ma tak mało) wita zamknięta brama i tabliczki podkreślające prywatny charakter zabytku. A szkoda, bo to naprawdę obiekt wyjątkowy – wspaniały neogotyk z charakterystyczną wieżą, wieżyczkami, krenelażem. Intersująca jest też dawna wozownia, przypominająca… kaplicę. Niestety, nigdzie nie znalazłem informacji, która wyjaśniłaby choćby trochę możliwe plany właściciela co do zabytku. Bardzo liczę na to, że jednak będzie go można przynajmniej zobaczyć z zewnątrz – ale z bliska, a może i wspiąć się na pałacową wieżę i odpocząć w parku nad jeziorem.

  • Miejsce: Sorkwity, gm. Sorkwity, pow. mrągowski, woj. warmińsko-mazurskie
  • Kalendarium: 1850-1856 – budowa; 1914 – pałac spłonął w pożarze; 1922-1923 – odbudowa pałacu; 1960-1962 – adaptacja wozowni na ośrodek wypoczynkowy Zakładów Mechanicznych Ursus; 1979-1980 – remont kapitalny pałacu z adaptacją na ośrodek wypoczynkowy; lata 80. i 1999 – remonty wozowni; 1998 – pałac z parkiem i wozownią w rękach prywatnych
  • Stan: bdb-
  • Możliwość zwiedzania: nie
  • Inne: wpisany do rejestru zabytków (razem z parkiem) 11.02.1950 pod numerem M.-13b-9/50 oraz 27.06.1968 pod numerem 1304, a także 26.04.1990, 04.12.2019; wozownia – 30.07.1968 pod numerem A-950
  • Źródła: mapy.zabytek.gov.pl, zabytek.pl, zabytek.pl, Wikipedia, polskiezabytki.pl, Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Studio Wydawnicze Arta, Olsztyn 2001; OpenStreetMap
  • Zdjęcia wykonane: 2022-10-29

Podobne wpisy

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Gravatar
Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. ( Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie z Twittera

Komentujesz korzystając z konta Twitter. ( Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. ( Wyloguj /  Zmień )

Anuluj

Połączenie z %s

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.