Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu

/ 27/11/2022

I znów, jak to czynię podczas spotkań autorskich, zadaję pytanie: czy cmentarz może być Miejscem Magicznym? Ależ oczywiście, że może! Gdy pewnego chłodnego ranka, w marcu mijającego roku przekroczyłem bramę Starego Cmentarza Żydowskiego we Wrocławiu i rozpocząłem samotny spacer alejkami poczułem, że nie tylko ukryłem się przed zgiełkiem dużego miasta, ale i rozpocząłem podróż w czasie. Na obszarze 4,6 ha, otoczonym murem, znajduje się około 15 tysięcy nagrobków, wśród których zobaczymy nie tylko tradycyjne macewy, ale także grobowce, reprezentujące całą gamę stylów: neoklasycyzm, neoromanizm, architekturę mauretańską, modernizm, secesję, ekspresjonizm. Pochowani żydowscy mieszkańcy miasta pochodzili z wielu stron świata, m.in. z Gdańska, Warszawy, Hamburga, Bostonu. Wrocławski kirkut stanowi miejsce spoczynku dla wielu osób znanych poza miastem (np. Ferdinand Julius Cohn – botanik, współpracownik Roberta Kocha; Clara Sachs – malarka), ale i zasłużonych mieszkańców Wrocławia: lekarzy, kupców, przemysłowców, rabinów itd. Pierwszy pochówek miał miejsce w 1856 roku; od tego czasu cmentarz był powiększany trzykrotnie: w 1863, 1900 i 1918. Do naszych czasów nie zachowała się kaplica cmentarna z 1912 roku (rozebrana w latach 70. XX w.). Ostatni pochówek miał miejsce w 1942 roku, po czym cmentarz został zamknięty i wydzierżawiony przedsiębiorstwu ogrodniczemu (miejsce użytkowano jako składnicę złomu). Po wojnie kirkut niszczał, aż do lat 1981-1988, kiedy to przeprowadzono jego rewaloryzację, a następnie udostępniono zwiedzającym. Dziś jest Oddziałem Sztuki Cmentarnej Muzeum Miejskiego Wrocławia; regularnie przywracana jest świetność zabytkowych nagrobków. To Miejsce Magiczne, wyjątkowe, zarówno pod względem historycznym, jak i architektonicznym, zmuszające do zadumy, ale i wciągające w historię Wrocławia, współistniejące z roślinnością tworzącą niemal literacki tajemniczy ogród. Mój marcowy spacer był zupełnie spontaniczny, ale wiem, że wrócę tam kiedyś, by wziąć udział w zorganizowanej wycieczce z przewodnikiem i jeszcze lepiej poznać to niezwykłe miejsce.

  • Miejsce: Wrocław, woj. dolnośląskie
  • Data założenia: poł. XIX w. (pierwszy pochówek w 1856)
  • Wyznanie: judaizm
  • Stan: db/bdb
  • Powierzchnia: 4,6 ha
  • Inne: nieczynny; ostatni pochówek w 1942; wpisany do rejestru zabytków 24.05.1975 pod numerem A/Z/T.I/3/306/75 i 15.06.2011 pod numerem A/5252/A/Z/T.I/3/306/75
  • Możliwość zwiedzania: tak (Oddział Sztuki Cmentarnej Muzeum Miejskiego Wrocławia)
  • Źródła: Wikipedia, zabytek.pl, mapy.zabytek.gov.pl, OpenStreetMap
  • Zdjęcia wykonane: 2022-03-17

Podobne wpisy

2 uwagi do wpisu “Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu”

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Gravatar
Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. ( Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. ( Wyloguj /  Zmień )

Anuluj

Połączenie z %s

Ta witryna wykorzystuje usługę Akismet aby zredukować ilość spamu. Dowiedz się w jaki sposób dane w twoich komentarzach są przetwarzane.