Punkt oporu Lubicz-Kolej w Brzozówce |

Spacery w lesie kojarzyć się mogą ze zbieraniem grzybów, czy – po prostu – zachwytem nad przyrodą i możliwością przebywania na świeżym i czystym powietrzu. Spacery takie można także połączyć z poznawaniem historii i poszukiwaniem zabytków. Warunki do tego znajdziemy w lesie we wsi (i tuż obok niej) Brzozówka (pow. toruński). W roku 1944 okupant niemiecki postawił tam, siłami organizacji „Todt”, jeńców wojennych, okolicznych mieszkańców i więźniów obozów koncentracyjnych całkiem sporo betonowych schronów, tworząc element tzw. punktu oporu „Brzozówka” lub, podążając za nazewnictwem z przewodnika Twierdza Toruń. Fortyfikacje 1944/45 (patrz: źródła poniżej) – punkt oporu Lubicz-Kolej. Z uwagi na brak spisu powstałych obiektów w źródłach historycznych współcześnie opiera się na badaniach terenowych – te, przeprowadzone przez Jacka Bilskiego kilkanaście lat temu wskazują na istnienie 10 schronów Ringstand 58c (tzw. „tobruki”) i 1 schronu Regelbau 668 (schron dla drużyny żołnierzy lub do celów dowódczych, posiadający wymiary 7,7 x 7,7 m). Oczywiście, cały czas mowa o punkcie oporu Lubicz-Kolej, do którego można bardzo łatwo dotrzeć, przejeżdżając przez Brzozówkę, a kierując się w stronę linii kolejowej 27 Nasielsk – Toruń Wschodni przebiegającej w lesie. Niestety, podczas rowerowej wycieczki pod koniec maja 2020 roku zobaczyłem i sfotografowałem dużo, lecz nie wszystkie obiekty. Być może niektóre z nich już nie istnieją (widać przekształcenia lasu), a może zostały pochłonięte i zakryte przez przyrodę. Ich stan jest różny, najczęściej traktowane są jako wysypiska śmieci. Na potrzeby niniejszego wpisu zaznaczyłem poszczególne, sfotografowane obiekty na jednej z mapek, numerując je i przypisując numery do poszczególnych zdjęć. Zapraszam do wpisu i zachęcam do rowerowych wycieczek i spacerów po lesie.

Miejsce: Brzozówka, gm. Obrowo, pow. toruński, woj. kujawsko-pomorskie
Data budowy: 1944
Stan: db/dst
Możliwość zwiedzania: tak (z zewnątrz)
Inne: –
Źródła: praca zbiorowa, Twierdza Toruń. Fortyfikacje 1944/45, SGK – Tomasz Kowalski, Grudziądz 2018; Tomasz Stochmal, Zapomniane miejsca. Kujawsko-pomorskie, Wydawnictwo CM, Warszawa 2015; OpenStreetMap
Zdjęcia wykonane: 2020-05-28